Kan l’éta i fé bann zérèr involontèr, mé kan l’éta i fé galman bann fote volontèr...

15 mars 2024, sanm Justin

Dann la lang kréol la Rényon, néna in mo mi yèm bien sé kan i di in moune li sé in planèr. I di ossi sé in planète pars li lé pli for pou marsh dsi la tète ké dsi son pyé. Souvan dé foi mwin néna dan l’idé lo gouvernman laba dan La franss sé in gouvèrnman d’planète. Mwin néna dan l’idé kan i fé in loi, in kréassion d’sèrviss, osinonsa in plan d’réform, la plipar d’tan li lé pa adapté avèk noute popilassion, noute kiltir, noute bézoin réèlman-la n’ote sète La Rényon mé d’ote ankor an parmi sak ni apèl bann péi l’outre-mèr.

Mé alon porte antansion : si ni di sak mwin la ékrir an-o la, sa i vé dir i fo pa fé l’éta in prossé dann son l’intanssion, donk si li fé in l’érèr dann son apréssaysion sé pars li konpran pa bien lé shoz dann l’outre-mèr, mé mwin pèrsonèlman mi obliye pa l’intanssion d’mal fèr kissoi pou ranfors in sistèm léksploitassion, in sistème l’opréssion pars fransh vérité nou lé pa dékolonizé a fon san pour san. Sé tan issi nou la di sé La cour dé konte k’i fé toute in zimnastik intéléktyèl pou bien fé konprann anou i fo siprime l’octroi d’mèr pars sé in falktèr inportan d’la vi shèr... mézami souvan dé fo i fo ni ékoute noute moune anou - pa toultan mé so foi issi oui — pars i fo konète kossa l’octroi d’mèr i anssèrv é la TVA sak li ansèrv galman.

Ièr soir mi antan Huguette Bello apré dir dann la bouklier Qualité prix na poin bann produi lé toushé par loktroi d’mèr, mé in bonpé ni pèye la TVA dsi é mwin la mèm lir par so moiyin-la bann konsomatèr rényoné i anpèrde six san million l’ero-sa lé pri dann noute posh… L’octroi d’mèr, ni pèye pa sa dsi 1200 produi d’base donk la pa li k’i anshéri lo kou d’la vi. Anpliss ké sa sé nou k’i shoizi bann produi pou mète l’octroi d’mèr dossi é si ni shoizi bann produi-la la pa pars ni vé anpèsh noute prodikssion i dévlope - pars sansa ni tir in bal dann noute pyé é ni kondane a mor toute noute prodikssio intèryère.

Sé la ké mi arète zordi sinploman pou dir défoi l’éta épi son bann koko prope i fé zérèr é bann zérèr-la i fé anou d’tor mé défoi lérèr él lé vouli é sé pa in érèr ditou, mé in moiyin fé pèrde anou an nivo d’vi donk sak mi apèl in movèz intanssion é la pa arienk in n’afèr d’planète.

A bon antandèr, salu !

Justin

PadportLutter contre la vie chère

Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année

La kaz Tikok

23 avril, par Christian Fontaine

Promié tan, la kaz bann Biganbé navé dé piès minm parèy sad bann Maksimin, soman té kouvèr an tol. Malérèzman, siklone 48 la ni, la lèv lo ti (…)


+ Lus