
La Plateforme réunionnaise transmet au chef de l’Etat un nouveau manifeste
23 avrilAu cours d’un entretien dans la soirée du 22 avrils entre le Président de la République, Emmanuel Macron et la maire de Saint-Denis, Éricka (…)
Zistwar Tikok, par Christian Fontaine… zistwar an kréol dann Témoignages -16-
27 novanm 2024, sanm
Gramoune Biganbé, ek son krok, i ansèv tir lo restan la mar si lo tami. Li anvoy dan lo panié Tonton Nénèl. Tonton Nénèl i sava vid son panié si lo ta fimié. Ta fimié-la i boukann konm in marmit manzé-koson i sort desi lo fé. Dann boukanaz, lodèr zerniom i anpest konm lésans ponpéia dann salon bal, samdi soir…
Apréla, gramoune Biganbé ek Tonton Nénèl i bour do-boi dan lo four : filao, grévilèr, kasia… Lo four i boukann in kou (Tikok i anprofit po alé oir, déor, « la barb mon gran-pèr i sort par la sominé »). Apréla, do-fé i donn di-gaz, i sif, i sant, i pèt, i arèt pi ! A-s’moman-la, lé dé gramoune i sava, i bit la kirbit (otroman di : lo sodièr) ansanm brans zerniom vèr. Kan lé plin, zot i vèy : dèk la fimé i komans sort dan lo fey, zot i foul ek zot pié. Anlèr la kirbit ; tou lé dé lé konm dé Malgas l’apo dans kabaré « servis bèf » ! Kan la masine lé bien bité, bien tasé, tout, zot i mèt lo sapito desi, i sèr ali ek serprès, i bous lo zoin ansanm la bou…
Pandan-s’tan-la, Tikok i saroy do-lo po ansèv ranpli lo réfrizéran (1). Son nti zo i glas ek lo srin d’ pli ; soman, marmay na kouraz ! Zan-Lik, dobout desi in nti lésèl boi-d’kasia, i trap lo ferblan desi lo tèt Tikok, i vers dan lo réfrizéran. Li fé antansion, sak foi, pangar li kongn lo kol-dé-sign ek lo serpantin…
Briyar, déor, i komans fane le ti-son maï ozalantour. Li sort par dann fon ranpar, li mont an boufad konm kan i sort tir la mine. Astèr, partou, i fé brine (2). Lalanbik lé kaziman dann fénoir. Eksa, la fré i kok ! Gramoune Biganbé i pran son pèl, i bour dan lo four, i tir dé-troi gazon d’ brèz ek la sann sho, i antas dann in koin. Apréla, li di ansanm son dé garson : « Oila patat ansanm pistas, marmay ! Fé griyé ! Nout dé Nénèl, pandan-s’tan-la, nou va vey lo bak-ésansié. Saspé st’ané, nou va fé inn bonn kuit ! » Fo oir kontantman Tikok, a-s’moman-la ! Li asiz desi in biyo-d’boi dvan lo fé. La, li komans shanté : « Griyé, griyé pistas !… Griyé, griyé pistas !… »
Christian Fontaine
(1) rofrizéran
(2) La brine la rantré.
Au cours d’un entretien dans la soirée du 22 avrils entre le Président de la République, Emmanuel Macron et la maire de Saint-Denis, Éricka (…)
Le Haut Conseil de la famille, de l’enfance et de l’âge est revenu dans une note sur la période inflationniste 2021-2025 et ses effets sur le (…)
Promié tan, la kaz bann Biganbé navé dé piès minm parèy sad bann Maksimin, soman té kouvèr an tol. Malérèzman, siklone 48 la ni, la lèv lo ti (…)
En visite à La Réunion, le président de la République a échangé avec le monde agricole, durement affecté par le cyclone Garance qui a suivi un (…)
Mézami l’ariv amwin dann mon éskolarité kotoiye bann marmaye néna bone tète. Mi rapèl inn téi konpran toute pli vite lé z’ote, téi rotien toute (…)
Selon le ministre de la Santé, Yannick Neuder, "autour de 120.000" personnes pourraient avoir été contaminées par le chikungunya, maladie (…)
« Ça fait plus de quinze ans que la fonction publique est au pain sec et à l’eau » a estimé le président de la fédération services publics de la (…)
Mézami dopi somenn passé i anparl bonpé bann péshèr artizanal pars lo ministress responsab de sa lété d’passaz shé nou é bien antandi téi i pé pa (…)
« Depuis le début de l’année, six décès [...]chez des personnes de plus 70 ans porteuses de comorbidités ont été classés comme liés au chikungunya (…)
Kossa i lé sa d’apré zot ? Oussa i trouv in n’afèr konmsa ? Fransh vérité sa sé in n’afèr i roprézante bien in fèye vakoa. Zot i trouv pa ?Avèk in (…)
Le Premier président de la Cour des comptes, a menacé mercredi de refuser de certifier les comptes de l’État. « Les réserves formulées par la Cour (…)
Le président de la Cour des comptes et du Haut conseil des finances publiques, Pierre Moscovici, a mit en garde contre des prévisions trop (…)