Zistwar Tikok, par Christian Fontaine… zistwar an kréol dann Témoignages -16-

In kuit zerniom

27 novanm 2024, sanm Christian Fontaine

Gramoune Biganbé, ek son krok, i ansèv tir lo restan la mar si lo tami. Li anvoy dan lo panié Tonton Nénèl. Tonton Nénèl i sava vid son panié si lo ta fimié. Ta fimié-la i boukann konm in marmit manzé-koson i sort desi lo fé. Dann boukanaz, lodèr zerniom i anpest konm lésans ponpéia dann salon bal, samdi soir…

Apréla, gramoune Biganbé ek Tonton Nénèl i bour do-boi dan lo four : filao, grévilèr, kasia… Lo four i boukann in kou (Tikok i anprofit po alé oir, déor, « la barb mon gran-pèr i sort par la sominé »). Apréla, do-fé i donn di-gaz, i sif, i sant, i pèt, i arèt pi ! A-s’moman-la, lé dé gramoune i sava, i bit la kirbit (otroman di : lo sodièr) ansanm brans zerniom vèr. Kan lé plin, zot i vèy : dèk la fimé i komans sort dan lo fey, zot i foul ek zot pié. Anlèr la kirbit ; tou lé dé lé konm dé Malgas l’apo dans kabaré « servis bèf » ! Kan la masine lé bien bité, bien tasé, tout, zot i mèt lo sapito desi, i sèr ali ek serprès, i bous lo zoin ansanm la bou…
Pandan-s’tan-la, Tikok i saroy do-lo po ansèv ranpli lo réfrizéran (1). Son nti zo i glas ek lo srin d’ pli ; soman, marmay na kouraz ! Zan-Lik, dobout desi in nti lésèl boi-d’kasia, i trap lo ferblan desi lo tèt Tikok, i vers dan lo réfrizéran. Li fé antansion, sak foi, pangar li kongn lo kol-dé-sign ek lo serpantin…
Briyar, déor, i komans fane le ti-son maï ozalantour. Li sort par dann fon ranpar, li mont an boufad konm kan i sort tir la mine. Astèr, partou, i fé brine (2). Lalanbik lé kaziman dann fénoir. Eksa, la fré i kok ! Gramoune Biganbé i pran son pèl, i bour dan lo four, i tir dé-troi gazon d’ brèz ek la sann sho, i antas dann in koin. Apréla, li di ansanm son dé garson : « Oila patat ansanm pistas, marmay ! Fé griyé ! Nout dé Nénèl, pandan-s’tan-la, nou va vey lo bak-ésansié. Saspé st’ané, nou va fé inn bonn kuit ! » Fo oir kontantman Tikok, a-s’moman-la ! Li asiz desi in biyo-d’boi dvan lo fé. La, li komans shanté : « Griyé, griyé pistas !… Griyé, griyé pistas !… »

Christian Fontaine

(1) rofrizéran
(2) La brine la rantré.

Padport

Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année

La kaz Tikok

23 avril, par Christian Fontaine

Promié tan, la kaz bann Biganbé navé dé piès minm parèy sad bann Maksimin, soman té kouvèr an tol. Malérèzman, siklone 48 la ni, la lèv lo ti (…)


+ Lus