
Mal-do-mèr dann sarèt
28 juin, parLo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
Zistwar Tikok, par Christian Fontaine… zistwar an kréol dann Témoignages -64-
21 juin, par
Tou-lé-zan, dann moi zanvié-févrié, Tikok i sa rod gèp ek son bann kamarad. Zot i tras dann piton, la savann, la ravine… partou, é, souvandéfoi, i rotourn zot kaz ek in paké d’ zoli ni. Po partazé, lé fasil : sakinn i pran lo ni li la tiré. Ebin n’in zour, Tikok la gingn son… bou-t’né ! E in bou-t’né an tapok* ankor !
Kosa la fé, so zour-la ? Tikok i travers in karo zakasi. Tazantan, li arèt po li suiv in mèr i pik droit ek la gonm dan la bèk. Dé-troi foi konmsa, ziska tank li bit si in bel ni plat, pli larz in nti vann Malgas.
« Sé moin i tir ali ! » Zan-Lik i kri.
– Non ! Sé moin la vi promié » Tikok i di, brèz do-fé dan son zyé !
– Bin, oila l’ sifon ek lo zalimèt ! Tir ali ouminm, si ou vé ! » Zan-Lik i fé san fason.
– Non va ! Tikok, i arvir. Moin la pa bézoin d’ sifon ek zalimèt, moin ! »
Tout la bann i gèt Tikok in manir drol, zot zié ékarkiyé !
« Bin oui ! » Tikok i arpran, fier konm in kok batay ! San sifon konm san boukanaz mi tir ali, moin ! Sé papa la amont amoin ! La di konmsa : ou i pas la transpirasion partou si ou. Apréla, ou i sava si lo ni. Lodèr transpirasion i fé kour lo gèp ! »
– A bon ? in kamarad i fé. Bin, ésey ali, alors ! »
An-minm-tan, tout la bann i rogard azot rant zot, é i oi Zan-Lik i fé azot in kou-d’zié dan lèr d’ di azot :
« Bouz pa ! Na oir msié l’roi travay ! »
Alors, sétaki i tourn la tèt po pa ri, sétaki i mèt la min dvan la bous, sétaki i sif an rogardan anlèr !…
« Alé, Tikok ! Zan-Lik i di. Aprésa, grouy aou, ni sava, nou ! »
Tikok i perd pa la kart*, i tir son somiz, i fé inn-dé mouvman zimnastik dann soley. Apréla, li pas son min si son fron, si son figir, sou son kelkel*… partou, é li frot partou son kor ek la transpirasion. Apréla, li fé gonf son poitrine konm bann zouèr la bok*, é li sava droit si lo ni-d’gèp ! Li la pokor poz son min dsi, tout-suit bann gèp i lèv an boi, i fons si li, i moung ali si l’ pinpin*, si lo né, dann zié, dann tété… partou !
« Ay ! Ay ! Ay ! Monmon ! Monmon ! » Tikok i kri.
E li gingn lo santié siendan, li tras an dsandan, gèp touzour déryèr, li ! La fine ariv omoin in kilomèt, ou i antan ali ankor :
« O skour ! Lasasin ! ! »
Pandan-s’tan-la, son bann kamarad atèr po ri !…
A, Tikok, mounoir ! I fodra ou i transpir ankor, po fé sort lo gèp si zot ni !
Lo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
Le calendrier scolaire élaboré par le Rectorat pour les 3 prochaines années est désormais connu et fait débat. Pour cause, à l’exception de (…)
Sur proposition de Gérard COTELLON, directeur général de l’ARS La Réunion, Patrice LATRON, préfet de La Réunion, a décidé le retour au niveau 2 du (…)
Le Conseil départemental a décerné, le vendredi 27 juin, les prix « Thérèse Baillif » et « Célimène » lors d’une cérémonie organisée dans (…)
Les cours du pétrole ont connu une nette hausse à partir de la deuxième quinzaine du mois de juin, portés par l’extrême tension au Moyen-Orient et (…)
Mé dam zé méssyé, la sossyété,dsi la késtyonn fors néna la fors natirèl, sak wi gingn an néssan épi an grandissan korèktoman. Mwin lé sirésèrtin (…)
Le 16 juin 2025, le Tribunal administratif de Paris a suspendu en référé l’arrêté du 26 février 2025 ordonnant le blocage de 17 sites (…)
Le Président des Etats-Unis, Donald Trump a ordonné le bombardement de trois sites nucléaires en Iran, dans la nuit du 21 juin 2025. Dans une (…)
Les élus de Guadeloupe ont adopté des résolutions « sur la fusion des deux collectivités, sur les compétences et l’autonomie fiscale », le 17 juin (…)
Des manifestants, réunis le 23 juin devant les institutions européennes, ont demandé la suspension de l’accord d’association liant l’UE à Israël. (…)
L’État poursuit son engagement en faveur de la transition énergétique et de la décarbonation de l’électricité à La Réunion. À l’issue d’un appel à (…)
Normalien et énarque, chercheur en philosophie politique, Bruno Guigue est professeur invité à l’Université normale de la Chine du Sud (Canton) et (…)