Zistwar Tikok, par Christian Fontaine… zistwar an kréol dann Témoignages -48-

La kaz kreol

19 avril, par Christian Fontaine

I prétan di, an Frans, la kaz la pa parèy la kaz isi, La Rényon.

Daborinn bann zorèy i apèl pa sa : « la kaz » ; i apèl sa : « la maison ». Zot « maison-la » (Zot’maison-la ? ) lé drol sa ! I ansèrv kaziman po tout ! Ladan ou na « la cuisine » ousa i fé kui manzé, épi « la salle de séjour » ousa i rosoi domoun po kas la blag ansanm ; ou na « lo grenier », in léspès farfar-la- kaz ousa i dépoz bann vié zafèr, épi, pardsou la kaz, ou na « la cave » ousa i ramas bann boutèy do-vin… Dann’maison-la, na ziska « les toilettes », kabiné si ou i profèr !

Isi Larényon, tout zafèr lé pa mayé konmsa ansanm ! Isi la kaz sé la kaz ! La kizine : la kizine ! Kabiné : kabiné !… Soman, sa i vé pa di nou na plis la plas laba an Frans ! Sa i vé pa di nou lé plis ris ! Kontrèr ! Souvandéfoi akoz nou lé séré, akoz nou lé maléré minm, n'i fé nout tournéviré* konmsa ! Oi zot minm : la kaz Maksimin, kamarad Tikok, na rienk dé piès, lé kouvèr an pay vétivèr, na poin « la cheminée » konm an Frans…

In sipozision alors : monmon Maksimin i rod fé kui manzé an-ndan-la ! Zot i oi in pé kosa i sar fé ! Dofé dan la pay, boukanaz dann zié, kouvèrtir marmit dann bifé linz, lo marmit li minm èk potsanm sou lo li ! Taka po kabiné, koz pi ! Dolo atitré* ousa i tir ? Papié tann, ousa i lé ? Kansréti in flakon grézil po fé fane lodèr, kilé ? Nana ? Hin-hin ! Dann in fo-trin konmsa domié kontant out touf fig ankor, laba dann fon la kour, détroi koton* maï dann out min, in gouni po anbar aou par-dvan !

Boudikont, in kaz konm Maksimin i ansèrv arienk po dormi la nuit. Ankor ! Konm Maksimin na in gran frèr èk troi moiyin gran sèr, i fé lé dé garson lé blizé dor si in kès dan la kizine ! Apark sa, la zourné, Madanm Rafaèl i rant tazantan dann son kaz, rienk kan la bézoin-bézoin minm : po aranz lo li, po ropasé, po rod in papié konsékan. Sé dann la kaz osi li dépoz son tant koutir, soman li sar koud déor sou trèy sousou. Trèy sousou-la i ansèrv konm « salon » osi : la minm li rosoi 1 son moun… sirtou moi désanm, zanvié, févriyé, troi moi ousa la nèz i fonn an Frans, aléoir isi, domoun i rod po fonn èk lo féso i fé !


Signaler un contenu

Un message, un commentaire ?


Témoignages - 80e année

La kaz Tikok

23 avril, par Christian Fontaine

Promié tan, la kaz bann Biganbé navé dé piès minm parèy sad bann Maksimin, soman té kouvèr an tol. Malérèzman, siklone 48 la ni, la lèv lo ti (…)


+ Lus