
La Plateforme réunionnaise transmet au chef de l’Etat un nouveau manifeste
23 avrilAu cours d’un entretien dans la soirée du 22 avrils entre le Président de la République, Emmanuel Macron et la maire de Saint-Denis, Éricka (…)
Zistwar Tikok, par Christian Fontaine… zistwar an kréol dann Témoignages -5-
26 octob 2024, sanm
Soir-la, fermé dan la kizine ékléré ek la lanp pétrol konm dabitid, la fami Biganbé la manz bon’èr. Apréla, tout la bann rakokviyé desi zot mèm po anbar la pli ek lo van, la dégaz vitman rant dan la kaz. Ariv dan la kaz : tranpé ! La désanzé po armèt linz sèk, épi la mèt matla atèr dan lo salon, lo sèl landroi i koul pa… Pa-sito fine aranzé, madanm Biganbé, asiz desi lo li, i komans grinn saplé :
« Notropèr kiétzosié kévotronon soisantifyé kévotrorey ariv… »
Tikok ek Zan-Lik i réponn :
« Donénou zozouadi notropin…
« Sintmari mer-dé-dié… »
For konm kan marmay fin-d’étid i aprann léson distoir dan la kour : « No zansèt lé goloi… ».
Soman, Tikok lé plis antrin ogard son papa lapo lité ek la port la savann : gramoune Biganbé i ésey anmar lo modi port ansanm in pongné gatir vakoi, mé lé malizé parapor lo van i donn kalou déor : « FFFououou !…fffououou !…fffououou !… ».
An-minm-tan, Tikok i rod gingn somey, soman li tienbo, pars, po lo promié siklonn li oi vréman, li trouv pa sa an zobok ! Na si tan d’ zafèr i espas ! Epi, li kalkil domin matin, konm Zan-Lik la di ali, po alé ramas mang, zavoka, longani… !
Mé, oilapak, toudinkou, madanm Biganbé i arèt sék son « Zevousalimari ». El i kri : « Zézi Marie Zozèf ! La tol la kaz i sar volé ! »
Gramoune Biganbé i fé in sèl tour desi li-minm : « Ousa, Marie ? »
Tou lé kat i ogard anlèr, i ékout !… Rien ! Soman in lespès krié, déor, konm in moun i soplinn…
Lo kèr Tikok i bat dan son do kan, li antan konm in boug i kri : « Oskour ! Oskour ! Oskour ! »
« Rouv la port, Ogis ! » madanm Biganbé i di ek son mari. Lé par la port an-o ! Soman fé antansion lo van i angouf pa dan la kaz ! »
Biganbé i sava, i rouv la port la shanm : rien !
« Daoir la port la savann, alors ! »
Biganbé i sava, rien ! Anfin, li fé lo vativien konmsa ziska preské granmatin ! E par kou d’shans, siklonn i komans féblir ! Biganbé i tien pi, i sort déor !… Lété dé pié-d’vakoi té i frot ansanm ! Lo rès : grévilèr, filao, zavoka, pispin… tout lété atèr. Mé dé pié-d’vakoi-la té lit po rèt dobout. E dan zot rézistans, zot té grins konm in moun i kri « Oskour ». Tikok lavé pa zamé gaingn la tranblad po kou-d’van ziskalèr, mé, s’kou-la, li la komans konprann…
Christian Fontaine
Au cours d’un entretien dans la soirée du 22 avrils entre le Président de la République, Emmanuel Macron et la maire de Saint-Denis, Éricka (…)
Le Haut Conseil de la famille, de l’enfance et de l’âge est revenu dans une note sur la période inflationniste 2021-2025 et ses effets sur le (…)
Promié tan, la kaz bann Biganbé navé dé piès minm parèy sad bann Maksimin, soman té kouvèr an tol. Malérèzman, siklone 48 la ni, la lèv lo ti (…)
En visite à La Réunion, le président de la République a échangé avec le monde agricole, durement affecté par le cyclone Garance qui a suivi un (…)
Mézami l’ariv amwin dann mon éskolarité kotoiye bann marmaye néna bone tète. Mi rapèl inn téi konpran toute pli vite lé z’ote, téi rotien toute (…)
Selon le ministre de la Santé, Yannick Neuder, "autour de 120.000" personnes pourraient avoir été contaminées par le chikungunya, maladie (…)
« Ça fait plus de quinze ans que la fonction publique est au pain sec et à l’eau » a estimé le président de la fédération services publics de la (…)
Mézami dopi somenn passé i anparl bonpé bann péshèr artizanal pars lo ministress responsab de sa lété d’passaz shé nou é bien antandi téi i pé pa (…)
« Depuis le début de l’année, six décès [...]chez des personnes de plus 70 ans porteuses de comorbidités ont été classés comme liés au chikungunya (…)
Kossa i lé sa d’apré zot ? Oussa i trouv in n’afèr konmsa ? Fransh vérité sa sé in n’afèr i roprézante bien in fèye vakoa. Zot i trouv pa ?Avèk in (…)
Le Premier président de la Cour des comptes, a menacé mercredi de refuser de certifier les comptes de l’État. « Les réserves formulées par la Cour (…)
Le président de la Cour des comptes et du Haut conseil des finances publiques, Pierre Moscovici, a mit en garde contre des prévisions trop (…)