
La Plateforme réunionnaise transmet au chef de l’Etat un nouveau manifeste
23 avrilAu cours d’un entretien dans la soirée du 22 avrils entre le Président de la République, Emmanuel Macron et la maire de Saint-Denis, Éricka (…)
Zistwar Tikok, par Christian Fontaine… zistwar an kréol dann Témoignages -37-
19 févrié, sanm
Na in zour, monmon Tikok i di ali konmsa :
« Tikok, mon zanfan, in nti dégou pétrol na pi. Kour aou la boutik in nestan. Minm tan, asèt amoin in boit zalimèt sanm in kilo rabato ti grin. Alé vit, pangar Atiok na l’tan fermé ! ».
Marmay-la i kalkil in kou, li di an li minm :
– Békalinèt ! La, lé moungé, la ! Déor, gro fénoir i amiz pa i ariv ; ek sa, Atiok i artonm loin, i fo pas dann somin zerb, koup par santié, tousala… »
Tikok i kroi pa tro-tro zistoir granmerkal, mé li la touzour gingn in krintiv marsh la nuit ! Soman, li di pa arien, li pran l’ san fran (larzan lontan) son monmon i donn, li bour dan son posh-a-ki, li trap son soubik, li sava !
Lo pov ti bononm, astèr, i gingn-gingn kou-d’kongn dan preské tout galé nana desi somin ! Po asévé, in grin la limièr na poin anlèr lakaz Bondié ! Soman, Tikok i perd pa kouraz. Kontrèr, li fé l’vayan : li sif po fé fane la pèr. Laba, dann karo kann, grélé i fé lakonpagnman, zot-la : « tilit…lit…tilit… »
Tikok té fine tap in zoli bout somin. Toudinkou, koté lo pié boi-d’andrèz, li oi konm in gro tèt i klèr dann fénoir ! Dé bel zié, in gran bous !... Sa i flanm pli for dofé desou marmit ! An minm tan, lo lonbraz, otour, i tranm konm kan la line i fé !... Oté, baya ! Bouzé, marmay-la la pi gingné ! Sévé la dobout son tousèl desi son tèt ! Son dé boi maï la dni tann konm zoryé koton ! Tanka son dé kanèt-la, sa la vir vant-an-lèr ! Tikok la tonm kaziman fèb !…
Kan li la rolvé, li la pi ogard déryèr, li la dégaz vitman, pli pir k’in shat dofé la pran dan la ké !... Ariv la kaz, la krié :
« Monmon !... Monmon !... Bébèt !... Bébèt !… »
Apré-la, la tonm desi d’li, la gingn fonn-sagrin, la pléré, la pléré minm ! Son monmon té koné pi kosa té fo fé : lo-d’sel, kèr-d’pès, lalkol kanfré, sifon mouyé, la prièr… El té pa loin vni fol po son zanfan !
Granmoun Biganbé, li, li la pran somin la boutik. Lo minm sat Tikok lavé pran. In kard’èr apré, li arvien ek… in kalbas sek ek la bouzi par an-ndan ! Domoun lavé fé la malis : lavé pran in kalbas sek, lavé fouy dé trou ddan po fé lé dé zyé ; ek in ot gran trou po fé la bous. E, par an-ndan, lavé in bouzi !...
Antouka, si la malis lé dou po in-pé, kapkap Tikok, li, lété amèr, se soir-la ! Rozman, landmin matin, Madanm Biganbé la fé sézi romarin po li boir !
Christian Fontaine
Au cours d’un entretien dans la soirée du 22 avrils entre le Président de la République, Emmanuel Macron et la maire de Saint-Denis, Éricka (…)
Le Haut Conseil de la famille, de l’enfance et de l’âge est revenu dans une note sur la période inflationniste 2021-2025 et ses effets sur le (…)
Promié tan, la kaz bann Biganbé navé dé piès minm parèy sad bann Maksimin, soman té kouvèr an tol. Malérèzman, siklone 48 la ni, la lèv lo ti (…)
En visite à La Réunion, le président de la République a échangé avec le monde agricole, durement affecté par le cyclone Garance qui a suivi un (…)
Mézami l’ariv amwin dann mon éskolarité kotoiye bann marmaye néna bone tète. Mi rapèl inn téi konpran toute pli vite lé z’ote, téi rotien toute (…)
Selon le ministre de la Santé, Yannick Neuder, "autour de 120.000" personnes pourraient avoir été contaminées par le chikungunya, maladie (…)
« Ça fait plus de quinze ans que la fonction publique est au pain sec et à l’eau » a estimé le président de la fédération services publics de la (…)
Mézami dopi somenn passé i anparl bonpé bann péshèr artizanal pars lo ministress responsab de sa lété d’passaz shé nou é bien antandi téi i pé pa (…)
« Depuis le début de l’année, six décès [...]chez des personnes de plus 70 ans porteuses de comorbidités ont été classés comme liés au chikungunya (…)
Kossa i lé sa d’apré zot ? Oussa i trouv in n’afèr konmsa ? Fransh vérité sa sé in n’afèr i roprézante bien in fèye vakoa. Zot i trouv pa ?Avèk in (…)
Le Premier président de la Cour des comptes, a menacé mercredi de refuser de certifier les comptes de l’État. « Les réserves formulées par la Cour (…)
Le président de la Cour des comptes et du Haut conseil des finances publiques, Pierre Moscovici, a mit en garde contre des prévisions trop (…)