Tizan-Grandyab
 


L’avé inn foi, pou inn bone foi, dan la vil dé foi, méssyé lo foi, la manz son foi, èk in grinn-sèl
 
Dë mo pou rézimé :

31 octob 2009

Grandyab èk momon Tizan la sign in spès kontra la mok. Lo madam i pran toute sak èl i vé dann zardin lo dyab é kan son marmay lé éné, lo monstr i pran pou li manzé. Tizan la v’nyabou shape avèk son déstin ziska in zour lo dyab la karsèr ali, la mète ali dann in kaj... Lo zour l’arivé pou manz ali... Mé, oila, bann vyé z’ansète lo pti marmay la donn ali in tik-tak pou li shapé. Zistoir panyé mazik i komans konm sa.
 
 


Névyèm morso : Ti panyé monté !



Donkalor, Tizan la guide Grandyab pou fé lo panyé, avèk in bon paké lyane shèvré fèy : ou i komans par tranp lo paké lyane dann lo bouyant, ou i tir la po déssi, aprésa i fo trèssé... In romark pou fé : si zot i vé sa i marsh, i fo zot i shante : "tréssé mon panyé, tréssé ! Tréssé mon panyé mazik ! La-o dann syèl ou va monté ! Mi koné ou va amène amoin la-o. Tréssé mon panyé, tréssé !".
Hin ! Déssi kèl l’èr i shant sa ? L’èr k’zot i vé, mèm l’èr la mori griyé, ou sinonsa l’èr in vyé mizik séga, ou byin maloya. Bou di kont, in l’èr i sort dann tréfon z’ot tète... 
Lo dyab la zamé trèss in panyé, mé manyèr Tizan la guide ali, li la vnyabou fé. Ala lo panyé lé fine fé : in zoli panyé pou vréman. Kossa i fé éstèr, Grandyab i pans li sava sote déssi Tizan épi an dé tan-troi mouvman, li va dévor lo marmay... mé, Tizan i di ali "éstop ! I fo séyé pou oir si i marsh ! Pou sa, i fo ou i larg amoin pou moin pilote lo mashine !".
 


Kriké ! Kraké ! Tizan i ésèy lo mashine !



Tizan i done parol Grandyab, li sov ar pa. L’èr-la, lo bébète i larg in kou lo marmay... Tizan i rante dann panyé épi li shante : "Ti panyé monté ! Ti panyé monté !". Oté ! Inkroiyab mé vré ! Lo panyé i mète a monté. Ala, li monte par-la in mète, ala li ariv la otèr bann ti pyé d’boi, li monte, li monte ankor... Li désote bann toi. Grandyab i pans Tizan i sar shap avèk li...
Dépi an-ba, li kriy :"Ou la done parol, ou i sov pa ! Ardésann aou ! Ay-ay-ay, alé fé konfyans demoun ou !". 
Momandoné Tizan i déside ardésann. Li shante :"Ti panyé désann ! Ti panyé désann ! Ti panyé désann !"... Inkroiyab, panyé-la i ékoute épi i désann, i désann, i désann épi i poz a tèr koté Grandyab. Ou i parl si lo l’ogr lé kontan : son kari lé la ! Mé Tizan la pankor fini avèk li. Li di, lo dyab, éstèr i fo li monte son tour dann panyé. Lo dyab i vé pa, mé lo pti marmay i fé konprann ali sa in n’afèr obligatoir... Donkalor, Grandyab i monte dann panyé. Dépi a-tèr, tizan i komann lo mashine.
 


Kriké ! Kraké ! Grandyab i séy son tour !
 


Grandyab, mi pé dir azot, lé pa fiyèr. Kaziman, li moul poiv pars li la pèr tonbé. Sirtou ké panyé-la i pran la otèr... Mazine in pé Tizan, i fé monte ali an-o, an-o, pli o k’an-o. Talèr solèy lé riskab bril ali. Talèr, Bondyé i souk ali dann syèl. Koman li va fé, si in n’afèr komansa i ariv... ala ké li kriy, ala ké li irl, alal ké li grongn, mé i fé l’èr pèrsonn i antann pa li. Solman, momandoné, Tizan i arfé dsann ali. 
Lo bébète i ariv a-tèr. Son kèr i bate dann son do... In pé plis li touf an plas, mé kan Tizan i di ali :"Gramoun, paryé panyé-la, i ral aou, amoin épi la mèl moulin mayi anlèr dann syèl. Ou i koné in mèle la pyèr sa lé lour, mé sa i fé pa pèr mon panyé mazik "
Grandyab i fé non ! Konte pa dsi li ! Tizan n’a ka alé tousèl, li épi son l’èspès mèl an pyèr... Donkalor, Tizan i rante dann panyé, li mète lo mèle koté li épi monté k’i di.
 


Koton mayi i koul, rosh i flote ! Zistoir la pankor fini, in zistoir demoun lontan la rakonté é G.Gauvin la armassé. La proshène foi, dizyèm morso : Paf déssi la tète Grandyab !

Spécial 50 ans du PCR

Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année

La kaz Tikok

23 avril, par Christian Fontaine

Promié tan, la kaz bann Biganbé navé dé piès minm parèy sad bann Maksimin, soman té kouvèr an tol. Malérèzman, siklone 48 la ni, la lèv lo ti (…)


+ Lus