
La Plateforme réunionnaise transmet au chef de l’Etat un nouveau manifeste
23 avrilAu cours d’un entretien dans la soirée du 22 avrils entre le Président de la République, Emmanuel Macron et la maire de Saint-Denis, Éricka (…)
Zistoir kréol rényoné :
4 juillet 2009
L’avé inn foi, dan la vil de Foi, Méssyé le foi la manz son foi, avèk in grinn sèl.
III - Laramé, manèv Bondyé : troizyèm mirak
Zot i souvien Bondyé avèk Laramé l’apré fé in tour di mond é, shakfoi nana in n’afèr i klosh pa, Bondyé i sèy réparé. Bou di kont, li la trouv in ta z’afèr i klosh pa, é li la réparé, mé mirak-mèm, solon moin, li la fé troi. Touléka, sak la rakont amoin zistoir-la, la trouv arienk troi. Ankor lo troizyèm, moin lé pa bien sir... Alors, mi rakont épi sak lé pa dakor i ékri zournal pou di. Moin la fine dir azot : bann zistoir-la, mi rakont de tète, é la tète i ariv a manké souvan-défoi.
Kriké ! Kraké ! Kriké méssyé ! Kraké madam !
Donkalor, lé dé konpèr i fini par ariv dann in kartyé, tout demoun i viv dan la pèr. Sa i ariv in pé koméla, mé dann tan lontan té i ariv ankor pli souvan. Kan ou i konpran pa in n’afèr, lé normal ou la pèr : la pèr la fanm san tète, la pèr loto rouz i ral bann marmay pou tyé, la pèr lo moun la transform an kok apré an avoir lir lo gran sansa lo pti-t’albert. Mé so foi issi, sé in bèf k’i fé pèr bann demoun dann in kartyé.
A s’ki paré, dann in gafourn in pé éloigné, l’avé in bèf, in bèl papèr bèf, é kan mi di azot té bèl, lé pa pou farsé. Dizon, li lé par-la kat foi pli gro k’in zanimo normal. Armète avèk sa son po noir dépi an-o ziska an-ba, son gran korn, avèk lo san déssi lo boute konmsi li sort tyé d’moun shak foi k’i oi ali... épi son zyé mové é la bav k’ i voltiz Baba, vèy pa !
Kan li kriy in kou, ou na linprésyon la tèr i tranm. Kan li ariv dann in landroi, li pil bann kaz ziskatan k’li foute lo kaz atèr.
In zour, d’apré sak moin la antannn, li ariv in landroi nana in fète : la mizik i jouzé, marmay té apré zoué kours dann sak, té apré manz bonbon fondante... Kan li l’arivé, toute demoun la foute lo z’afèr tèl k’i lé épi la parti loumay : in pé la grinp déssi gro pyé d’boi, in pé la parti kashyète dann trou kap, in pé la fané, la pèrd la bann. Ziska zordi, demoun i koné pa kossa banna la fé. Si lé vivan, si lé mor, i koné pa kossa l’ariv banna.
Zistoman, lèrla, Bondyé èk Laramé, i ariv dann gafourn-la.
Kriké ! Kraké ! Troizyèm mirak Bondyé !
La shans , lo shèf vilaz i oi zot épi i di komsa : « Tansyon pangar, dann nout vilaz nana in bèf mové l’apré kass tout z’afèr, l’apré tyé sak la pa nyabou dégaz landroi an vitèss. Zot ossi, arète pa la konmsa, pars bèf-la sé pa in bèf, bèf-la sé in dyab ! ».
Laramé i fé son min tort, i di avèk lo boug : « Kass pa out tète, mon dalon va nyabou kalm ali, si zot i vé bien ! ».
Komank zot i vé ! Kan la pèr lé dsi ou-la, ou lé paré pou fé ninport de koi. Alor li domann Bondyé kossa li la bozoin pou fé son sérémoni. Bondyé i réponn : i fo bann bononm kosto i fé in gran klotir avèk bèl-bèl poto boi d’fèr. L’avé sa lontan ! Li vé k’i amar lo bann boi rantre zot avèk in liane bien solide. Tash moiyin, klotir-la i ansèrk in gran bout la tèr, konm par égzanp in térin fofbal. Aprésa, i fo fé rant lo bèf anndan, épi tak lo baro.
I domann in moun i kour vite pou rant dann lantouraz épi pou défyé lo bèf ; solman Bondyé i di ali, kan lo bèf v’arivé, i fo li dégaz landroi an vitèss épi li sote lo klotir. Lo boug i di oui : la kours, sa son n’afèr sa ! Soté, la poin pèrsone lé méyèr k’li !
Ala k’li rant dann léspès térin é ké li mète a shanté : « Bèf l’arivé san palto ! Bèf l’arivé san kilote ! Bèf l’arivé san manto ! Bèf l’arivé san kilote ! »
Kan lo bèf i antann sa, li fons tète béssé : lo marmay i gingn zis lo tan kouri é in bann gabyé kosto i fèrm baro la klotir. Bèf lé pri ! Li fons dann la klotir. Bann demoun i kri lassassin épi i sava maron ! Bann pli kourazé i arète la. Mé lo boi lé si tèlman dir, in pé plis li fé pète son tète. Li arkomans inn dé foi. Momandoné, lo shèf i di avèk Bondyé, larg bébète-la pars li va tyé toulmoun, sa lé sir. É ! La tranblad déssi demoun-la ! In pé lé blèm, in pé lé vèr ! La plipar sa gingn mal kadik !
Bondyé i di bann : « Inkyète pa, li koné sak li fé ! Li lé sir li va fé arète bèf la trankil ».
Kriké ! Kraké ! Koton mayi i koul, rosh i flote !
Bondyé, i rogard lo zanimo bien an fas ! Li anvoy in lanboulkidi, i fé pa arien, li anvoy in dézyèm ; i diré i fé kékshoz. Oté Baba ! I fo oir pou kroir : koulèv, sèrpan, tout sort kalité z’afèr konmsa, i sort par zorèy lo bèf, an kantité. Kan zot la fine sorti, lo bèf lé konm trankil, li bouz pi. Bondyé i di, rouv lo klotir, aroz lo bèf kou d’lo épi bril lo bann bébète dann fé. Banna i fé ! Troizyèm mirak lé tèrminé : demoun i arkomans z’ot fète, bondyé avèk Laramé an z’invité d’onèr.
Bondyé i ardi avèk Laramé : « Fé pa zamé sak moin la fé, lé riskab ète danzéré pou ou ! ». Laramé i di oui, mé ki vivra véra.
Troizyèm mirak la fini, mé lo zistoir la pankor fini. Nou va artrouv somènn proshène pou lo katriyèm morso.
(in zistoir G. Gauvin la ramassé )
Au cours d’un entretien dans la soirée du 22 avrils entre le Président de la République, Emmanuel Macron et la maire de Saint-Denis, Éricka (…)
Le Haut Conseil de la famille, de l’enfance et de l’âge est revenu dans une note sur la période inflationniste 2021-2025 et ses effets sur le (…)
Promié tan, la kaz bann Biganbé navé dé piès minm parèy sad bann Maksimin, soman té kouvèr an tol. Malérèzman, siklone 48 la ni, la lèv lo ti (…)
En visite à La Réunion, le président de la République a échangé avec le monde agricole, durement affecté par le cyclone Garance qui a suivi un (…)
Mézami l’ariv amwin dann mon éskolarité kotoiye bann marmaye néna bone tète. Mi rapèl inn téi konpran toute pli vite lé z’ote, téi rotien toute (…)
Selon le ministre de la Santé, Yannick Neuder, "autour de 120.000" personnes pourraient avoir été contaminées par le chikungunya, maladie (…)
« Ça fait plus de quinze ans que la fonction publique est au pain sec et à l’eau » a estimé le président de la fédération services publics de la (…)
Mézami dopi somenn passé i anparl bonpé bann péshèr artizanal pars lo ministress responsab de sa lété d’passaz shé nou é bien antandi téi i pé pa (…)
« Depuis le début de l’année, six décès [...]chez des personnes de plus 70 ans porteuses de comorbidités ont été classés comme liés au chikungunya (…)
Kossa i lé sa d’apré zot ? Oussa i trouv in n’afèr konmsa ? Fransh vérité sa sé in n’afèr i roprézante bien in fèye vakoa. Zot i trouv pa ?Avèk in (…)
Le Premier président de la Cour des comptes, a menacé mercredi de refuser de certifier les comptes de l’État. « Les réserves formulées par la Cour (…)
Le président de la Cour des comptes et du Haut conseil des finances publiques, Pierre Moscovici, a mit en garde contre des prévisions trop (…)