
La Plateforme réunionnaise transmet au chef de l’Etat un nouveau manifeste
23 avrilAu cours d’un entretien dans la soirée du 22 avrils entre le Président de la République, Emmanuel Macron et la maire de Saint-Denis, Éricka (…)
Antrokozman èk Lô Griyo
10 out 2007
Sami Pageaux-Waro, la pi bézoinn dir, i tonm garson Danyèl Waro. Dimansh dernié, li la giny lo pri Alain Péters, apré awar fé in gayar lamontraz son gouté po fé la mizik dann festival Sakifo. A bien rogardé : kinm li tonm lo prinss, porézon son papa Danyèl sé lo Rwa Maloya, té in pé normal li giny pri Alain Péters là. Kan zot i ékout lalbom Alain la fé, dizon li zwé son tousèl tout zinstriman zot i antan. Kan zot i ékout Lô Griyo, na kroir na bonpé zwar si podiom. Babou B’Jalah la fé in l’antrokozman èk Sami Pageaux-Waro dèk li lavé fini son kabar samdi dernié dési la sèn Massalé. Alala tout po zot.
Sami, demoun i apèl aou Lo Prinss. Ou té koné sa, ou ? Pokwé selon ou ?
- Parske nana lo Rwa (ndlr : li ri)
Kosa ou pé dir dési sak ou aport po nout mizik rénioné, parske lé konplé èk ou là.
- Lé konplé, oui. Nana in ta d-zafèr.
I antann roulèr, sé pa roulèr.
- I antann kayanm, sé vréman kayanm.
Mé kayanm, ou zwé ali diféran osi. Là ou bat dési, ou tourn ali, ou zèt ali anlèr.
- Sa sé kayanm akrotik, sé in kayanbolaz.
Alor, lo kayanbolaz, sé kwé ?
- Kayanbolaz, sé in lidé ke nou la trouvé èk Loran Dalo (ndlr : fabrikan zinstriman tradisionèl rénioné, zwar èk Danyèl Waro). Moin èk Loran, nou té fé déza bann sekouyaz diféran, soman si fo remont dann tan, navé lo group Simandèf té fé déza bann sekouyaz a lanvèr. La komans initié se koté akrobatik èk kayanm. Apré, moin èk Loran, nou la shèrsh d’ot figir. La komans partir dann in délir, kom ou la vi. Mé an restan mizikal, i aport in zafèr vizièl. Parske moin mi koné, moin mi danss pa tro. Vizièlman, moin lé souvan asiz si sèn avèk mon kora dévan moin. Demoun lé pa tro atiré par se vizièl. Mé kan Luc nana dé sax dan la boush, ou kan moin, moin nana lo kayanm lé an trinn tourné dan tou lé sans, n’i mèt in ti koté spektakilèr dan la shoz.
Nou koné Sami lo mizisien. Nana osi Sami lo fonnkézèr. Lo bann tèks lé d’ou osi, sé bien sa ?
- Oui, lé tèks lé de moin.
Ekèl mésaz out tèks i vé fèr pasé ?
- Po linstan, nana dé morso lé fé a baz d-fonnkèr. Inn té po in kamarad amoin, Éric. É à travèr in lomaz po li, moin té anvi fé reviv ali, fé reviv in moun ke po moin té inportan po La Rénion, parske li té fabrik bann zinstriman tradisionèl, parske li té kirié. Sété pa in rénioné de nésanss, mé li té in ga lété for po sa, li la adop La Rénion. Li té sar voir tout group mizik, li té là toultan, dann tout manifestasion, tout zévènman. Donk, sé po sa moin la rann piblik mon lomaz po li. Parske li osi à in moman doné, li la aport zafèr po La Rénion, si ou vé. Neserès dan son fabrikasion zinstiman, li té in pèrsonaz pibliz tout fason. E l’ot fonnkèr, té in nafèr intérièr à moin. Si ou vé, moin la travay èk la konpani Danse en l’air, é banna la di amoin fé inn propozision tèkstièl, korégrafik ou mizikal si le tèm « Comme si de rien n’était ». Moin, moin la parti si lo koté intérièr-ekstérièr, si lidé in moun li vé shap de son intérièr, li vé rèss rienk an déor. Rienk an déor, rienk an déor, é sitèlman li rèss an déor, li sar pi gard anndan li, li pouri. Li avans, li na linprésion avansé, mé tilanp tilanp li pouri, parske li pran pa le tan ogard vréman dan li, kwé li lé, kwé li resanm, sé kwé li, avann alé « s’ouvrir » é fèr plinn d-shoz. Souvandéfoi, louvèrtir, lo voiyaz, sé inn fuit an avan. Ou la pèr gard aou dann in miroir, donk ou préfèr gard a koté si laba lé zoli, tèr-là lé zoli, isi lé zoli.
Luc Joly ...
- Luc lé zoli osi. Mé donk, ou trouv pi aou zoli ariv in lèr. Donk ou gard pi ou. Ou consulte pi ou. Sé in tèks po koz de sa, an fèt.
Po rovnir dési Éric, ou la viv osi dann la fabrikasion zinstriman. Out papa téi fabrik zinstriman.
- Oui, papa té fabrik. Papa la inpé initié Eric. Apré Eric la parti dési in ot stil. Mé wé, moin la touzour viv dan lo flèr d-kann, lo grin konflor, tousala.
Mé là, kan i gard bien, ou itiliz pa rienk bann zinstriman La Rénion ?
- Non, nana lo Kora, ke sé in linstriman Lafrik de Louès, po bann Griyo zisteman. Sé po sa moin la apèl amoin Lô Griyo, antr-ot, koi ! épui, nana le samza osi, ki trouv in-pé partou dan Lafrik. I apèl ali samza, kalimba, èmbira, mé touzour se prinsip-là de lamèl de fèr. Moin la amèn in apor afro dan le koté rénioné. Apré roulèr, lé ranplasé par le Karone, po son rézon pratik, mé osi parske li fé ofis de roulèr, mé li fé osi ofis de kès klèr, shoz ke lo roulèr i fé pa osi bien. Po moin té in bon konpromi.
Ou travay èk Luc Joly. Kosa ou nana po dir, si lapor de mesië Luc Joly ?
- Lapor de mesië Joly, bin ! li rann la mizik zoli (ndlr : Sami i ri son zèdmo). Koi ou vé mi dir aou ? moin la komans tousèl dan in promié tan. Epui, lo fèt partaz la sèn èk Luc, moin na linprésion nou boust anou l’inn é l’ot. Sétadir, dan lo bann parti transe vréman, moin la fine ésèy zwé ali tousèl, mé Luc i aport vréman in lespèss de poézi. Dan son linprovizasion, li na in koté vashman intérésan. Mé lé jénan koz desa kan li lé là, parske di-kou li sar rouzir (ndlr : Sami i ri. Luc Joly ziss si son koté i ri osi). Li aport inn poézi dann mon bann miz an plass. Mi poz in-pé larmoni, èk la Kora, mi poz kèlk mélodi, mi poz inn baz koi. Apré vréman, li sé lo fonnkézèr mizikal. Mi voi vréman ali pliss komsa, kom in fonnkézèr mizikal. Li ramèn in mélodi, li rakont in zistoir.
Li nana plizir zinstriman an pliss...
- Li fé pa mal de bass avèk sa klarinèt kontralto, parske sété lo parti pri fé lo bann bass èk in souflan. Apré li zwé tout lé saxofone, é la flit travèrsièr, ki konplèt la voi, ki armoniz la voi ; donk oui, li zwé à plizir nivo. Antouka, saxofone, kan li zwé, kan li inproviz, kan nou lash anou à la fin, mi voi ali vréman komsa, komsi li lapo rakont in zistoir. É moin mi akonpagn ali, mi ponctue son zistoir, mi suiv ali, koi !
É ousa, lo bann rénioné i pé trouv lo griyo, alor ?
- Bann rénioné i pé trouv Lô Griyo, pa an lalbom, pars ki egzis pa ankor. Mé inch Allah, an 2008. Par kont, bann rénioné i pé trouv Lô Griyo lo 17 out o Coco Beach, lo 18 out o Gingers à Sinn-Ni, lo 21 out o Pueblo à Sinpièr, Lo 22 à L’Hémisphère à Lèrmitaz, ou le 7 sèptanm pli ofisièlman, o séchoir an promié parti Médérik Kolino.
Lo pri Alain Péters sora doné o group lo pli méritan. Nana in ta i mazine sé ou i sar dékrosh sa ?
- Mi koné pa. Bravo pour celui qui l’a en tout cas. Po mon lavi, sé kèlk milié d’éro po èd bann zartis an dévlopman. Dan labsoli, sa lé vashman intérésan. Moin mi trouv lé cool. Nana lomaz Alain Péters dimansh, banna la mont in pri Alain Péters. Lo fèt apèl sa Pri Alain Péters, mi trouv sa super. I koréspon. Sé li la inflianss in bon nonm zartiss ke la pasé si la sèn là. Kisoi Nathalie, kisoi moin, kisoi Jim Fortuné, nou nana shakinn nout ti koté Péters. Donk, l’appellation Péters, mi trouv sa bien. Apré mi espèr ke sa i kontini. Mi koné koman banna la mèt sa an plass, eske sora po tout bann Sakifo.
Eske lé inportan po ou, ou po la pèrsone ke va resevoir lo pri ?
- Bin ! sé in bon lomaz. Mé apré, mi panss ke de tout fason, ke ou giny ou ke ou giny pa lo pri, sak lé bien, sé port omaz dan sat nou fé. Mi panss lomaz lé là. Antouka, moin mi resan bien la prézanss de Péters dan la mizik aktièl, dann bann morso bann zartiss i fé.
Propos recueillis par Bbj
Au cours d’un entretien dans la soirée du 22 avrils entre le Président de la République, Emmanuel Macron et la maire de Saint-Denis, Éricka (…)
Le Haut Conseil de la famille, de l’enfance et de l’âge est revenu dans une note sur la période inflationniste 2021-2025 et ses effets sur le (…)
Promié tan, la kaz bann Biganbé navé dé piès minm parèy sad bann Maksimin, soman té kouvèr an tol. Malérèzman, siklone 48 la ni, la lèv lo ti (…)
En visite à La Réunion, le président de la République a échangé avec le monde agricole, durement affecté par le cyclone Garance qui a suivi un (…)
Mézami l’ariv amwin dann mon éskolarité kotoiye bann marmaye néna bone tète. Mi rapèl inn téi konpran toute pli vite lé z’ote, téi rotien toute (…)
Selon le ministre de la Santé, Yannick Neuder, "autour de 120.000" personnes pourraient avoir été contaminées par le chikungunya, maladie (…)
« Ça fait plus de quinze ans que la fonction publique est au pain sec et à l’eau » a estimé le président de la fédération services publics de la (…)
Mézami dopi somenn passé i anparl bonpé bann péshèr artizanal pars lo ministress responsab de sa lété d’passaz shé nou é bien antandi téi i pé pa (…)
« Depuis le début de l’année, six décès [...]chez des personnes de plus 70 ans porteuses de comorbidités ont été classés comme liés au chikungunya (…)
Kossa i lé sa d’apré zot ? Oussa i trouv in n’afèr konmsa ? Fransh vérité sa sé in n’afèr i roprézante bien in fèye vakoa. Zot i trouv pa ?Avèk in (…)
Le Premier président de la Cour des comptes, a menacé mercredi de refuser de certifier les comptes de l’État. « Les réserves formulées par la Cour (…)
Le président de la Cour des comptes et du Haut conseil des finances publiques, Pierre Moscovici, a mit en garde contre des prévisions trop (…)